Kuruluş tarihi ve kuran : MÖ 42 Marcus Antonius.
Ana Lejyon : MS 68’den MS 5.yy kadar Zeugma – Gaziantep
Terhis tarihi : MS 400 olmasına rağmen 5.yy’a kadar aktif idi.
Sembolü: Oğlak.
Anadolu’dan asker kaydetmiş olan diğer Roma lejyonları şunlardı:
Legio IV Flavia, Legio XIV Gemina, Adiutrix adını (=cognomenini) taşıyan I ve II numaralı lejyonlar, Legio X Gemina, Legio IV Scythica, Parthica adını taşıyan I ve III numaralı lejyonlar.
Ancak saydığımız bu lejyonların Anadolu’dan asker kaydetmeleri İS.2. Yüzyılda gerçekleşti. Bu yüzyılda yapılan kayıtların öncekilerden farkı, bu kayıtların lejyonların sevkiyatı sırasında yapılmış olmasıdır. Traianus’un Pers seferine katılmış olan Legio IV Flavia’nın Anadolu kökenli askeri Ankyra’dandı.
Daimi garnizonu Dakia’dayken Parth seferine katılmış olan Legio XIV Gemina’da ise Anadolu kökenli üç asker görev yaptı. Bunlardan birisi İkonion’ dan, diğeri Ankyra’ dan, üçüncüsü Lykia-Isauria sınırındaki bir köydendi. İlk ikisi askeri hizmetini tamamladıktan sonra evine döndü. İkonionlu veteran aile mezarlığına gömülürken, Ankyralı veteran doğduğu köyde defnedildi. Üçüncü asker, lejyonun Dakia’daki karargahında evlendi.
Legio I Adiutrix ve Legio II Adiutrix, İS. 2. yüzyılda düzenli olarak Parth seferine katılmış olan Roma lejyonlarındandır. Onlar, bu seferler sırasında Anadolu’dan asker kaydettiler. Legio I Adiutrix’in Anadolu kökenli askeri İkonion’dan kaydedilmişti. Legio II Adiutrix’te askerlik yapmış olan Anadolu kökenli iki asker ise Ankyra’dandı.
Aynı yüzyılda veya III. Yüzyıl başında Phrygia’daki Sebaste’den bir asker Legio X Gemina’da hizmet etti. Onun lejyoner olarak Roma ordusuna alınması Septimius Severus ya da Caracalla’nın Parth seferi sırasında olmalıdır.
Legio I Italica’da görev yapmış olan Anadolu kökenli iki asker, bu lejyonun Moesia’daki karargahında, yani Novae’de bulunduğu sırada yaşamlarını kaybettiler. Bu iki askerden birisi Ankyra, diğeri Aspendos (=Belkıs)doğumluydu.
Onların lejyoner olarak Roma ordusuna alınması muhtemelen Traianus’un Parth seferi çerçevesinde gerçekleşti. Zira Legio I Italica, Hadrianus zamanında Novae’ye yerleşmişti .
Legio IV Scythica, İS. 2. Yüzyılda muhtemelen Parth seferleri sırasında Anadolu’yu yeniden asker kaynağı olarak kullandı. Bu zamanda Ephesos, Pergamon, Ankyra ve Caesareia bu lejyona asker verdi.
Legio I Parthica ve Legio III Parthica, Septimius Severus’un Parth seferine katıldılar. Her iki lejyon sevkiyatları sırasında Anadolu’dan asker kaydettiler. Bu askerler, Dağlık Kilikia, Lykia ve Ankyra’dan temin edildiler.
Anadolu’dan asker kaydetmiş olan bir diğer lejyon Legio III Augusta’dır. Daimi karargahı Afrika’da olan bu lejyonun Anadolu kökenli askerleri Asia, Bithynia ve Kilikia’dan toplanmıştır. Bu askerlerin kayıtları, İS. II. Yüzyılda veya III. Yüzyıldaki sevkıyatlar sırasında yapılmış olmalıdır.
Sonuç olarak çoğu orta Anadolu’dan olmak üzere Anadolu’nun her bölgesi Roma lejyonlarının asker kaynağı oldu.
Roma Lejyonerleri ve Anadolu
Doç.Dr.Mehmet Ali Kaya
Ege Üni.Edebiyat Fa.Tarih Bölümü Öğretim Üyesi
// İskit=”Türk” , Partlar=”Dışlanmış İskitler” //
// Anadolu hep asker üretmiş !!! //
Eski Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili’nin Annesi Prof. Dr. Giuli Alasania
“Gürcüler ve İslâm Öncesi Türkler”kitabında Gürcü Arşivlerinde ki çok ciddi belgelere dayanarak İskitlerin Türk olduğunu net bir şekilde ifade ediyor.
Ayrıca kitapta İslâmiyet’i kabulden önceki Türk-Gürcü ilişkilerini ele alıyor ki, bu sahada yapılan çalışmaların ilki diyebiliriz. Gürcü tarihinin eski oluşunu ve istikrarlı alfabesini göz önüne getirirsek, Orta Asya Türk tarihi için Çin kaynakları ne ifade ediyorsa, Kafkas bölgesi için Gürcü kaynakların aynı değerde olduğunu anlarız. Eserde Gürcülerin Hunlarla, Hazarlarla, Kıpçaklarla, İskitlerle ilişkileri anlatılıyor.
İskitlerin Türk olup olmadığı tartışmasında, Gürcü kaynaklarında çok önemli bilgiler var; Gürcüler İskitleri Türk kabul etmişlerdir.
“Gürcüler ve İslâm Öncesi Türkler” için 300 dolayında Gürcüce ve Rusça kaynak kullanıldığını söylersem çalışmanın ciddiyetini her hâlde anlatmış olurum…
Arslan Tekin – yeniçağ gazetesi 11.01.2014
“Gürcü Yazılı Kaynaklarında Bun Türkler” adlı bölümde Gürcü kroniklerinde ve diğer yazılı kaynaklarında Bun türkler/Hunlar ile Gürcüler arasındaki ilk temaslar incelenmekte, kaynaklar arasında ihtilaflı olan konular da tartışılarak sonuca ulaşılmaya çalışılmaktadır. Ayrıca bu bölümde İskitler ve İskitlerin Türk olup olmadığı konusunda önemli bilgiler verilmekte ; Gürcü kaynakları İskitleri Türk olarak kabul ettiği açık bir şekilde ifade edilmektedir.
Giuli Alasania, Gürcüler ve İslam Öncesi Türkler,
Çev. Nanuli Kaçarava- Karen Yayınları, Trabzon-2013
Turgay KABAK.
Bizi Seçdiyiniz üçün təşəkkür edirik
